Η ιστορία ενός θρύλου!

Τι είναι μια φωτογραφική μηχανή Leica; Γιατί όσοι φωτογράφοι αναφέρονται σε αυτήν εκφράζουν τον σεβασμό και την αγάπη τους;
Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα, θα πρέπει να ανατρέξουμε πίσω στο παρελθόν και συγκεκριμένα στο 1911, τότε που ο Όσκαρ Μπάρνακ (1879 – 1936) προσλαμβάνεται στο εργοστάσιο οπτικών ειδών του Ernst Leitz στο Wetzlar, ως διευθυντής ερευνών.

Ο Μπάρνακ ήταν ένας εξαίρετος μηχανολόγος – μηχανικός, ο οποίος με ιδιαίτερη ικανότητα μπορούσε να λύσει και τα πλέον πολύπλοκα σχεδιαστικά προβλήματα. Μια καλλιτεχνική φύση και ένας ενθουσιώδης χαρακτήρας ο ίδιος, κινείται ανάμεσα στην ερασιτεχνική φωτογραφία και την κινηματογραφία, έχοντας ήδη διαμορφώσει τις δικές του αντιλήψεις για τα δυο, νέα σχετικά, επιτεύγματα της τότε τεχνολογίας. Έχοντας στο ενεργητικό του την κατασκευή μιας κινηματογραφικής κάμερας (η πρώτη από αλουμίνιο) και προσπαθώντας να εξελίξει κάποια τεχνικά δεδομένα, συλλαμβάνει μια εξαιρετική ιδέα που έμελλε να γράψει ιστορία. Κατασκευάζει μια μικρή κάμερα, διπλασιάζοντας το “φορμά” του κινηματογραφικού φιλμ και χρησιμοποιεί κάποια καρέ ως φωτογραφικό υλικό για να πετύχει κάποιες διορθώσεις στην κινηματογραφική κάμερα.

Το νέο φορμά του φιλμ που χρησιμοποιεί, παραμένει ως τις μέρες μας ένα παγκόσμιο στάνταρ: 35 χιλ. Ένα “φορμά”, που υπερίσχυσε κάθε άλλου και έμελλε να αποτυπώσει την ανθρώπινη ιστορία σε ολόκληρη την γη. Έτσι, λοιπόν, κατασκευάζεται η πρώτη Leica το 1913 – 1914. Είναι μικρή, εύχρηστη και έχει τον κωδικό Ur Leica.

Ο Μπάρνακ τραβάει με την Leica την πρώτη σειρά φωτογραφιών του στις καταστροφικές πλημμύρες στο Wetzlar το 1920 και παράλληλα ο Ernst Leitz με μια δεύτερη μηχανή φωτογραφίζει σε ένα ταξίδι του στην Αμερική. Οι φωτογραφίες του είναι το μεγάλο πειστήριο για την χρησιμότητα αυτής της νέας κατασκευής.

Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος έχει ξεσπάσει ανατρέποντας τα σχέδια της επιχείρησης του Leitz και χρειάζεται να έρθει το 1925 για να μπορέσει να παρουσιαστεί στο κοινό η Leica. Αυτό γίνεται στην ανοιξιάτικη έκθεση της Λειψίας, αφού προηγουμένως έχουν κατασκευαστεί 30 δοκιμαστικά μοντέλα, φτιαγμένα όλα με το χέρι.
Η νέα μηχανή προκαλεί μεγάλη αίσθηση, γίνεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και γρήγορα κερδίζει την προτίμηση των φωτογράφων. Σταδιακά, οι κατασκευαστές της επιφέρουν σημαντικές βελτιώσεις από μοντέλο σε μοντέλο, διευκολύνοντας αφάνταστα τους φωτογράφους.
Το μικρό της σχήμα (ως τότε οι μηχανές ήταν κυρίως ογκώδη “κουτιά”), η ευκολία των χειρισμών, η αθόρυβη λειτουργία της, η αξιοπιστία και η οξύτητα των φακών, αλλά και το φιλμ των 35χιλ., αλλάζουν την πορεία της φωτογραφίας. Χωρίς τις δυσκολίες μεταφοράς της μηχανής, το φωτορεπορτάζ απελευθερώνεται και τα γεγονότα αποτυπώνονται στην γέννησή τους.
Η εξάπλωσή της σε ολόκληρο τον κόσμο είναι ταχύτατη και στα χρόνια που ακολουθούν ένας μεγάλος αριθμός διάσημων φωτογράφων ταυτίζουν το όνομά τους και το φωτογραφικό τους έργο με τη Leica.
Ο Σοβιετικός Αλεξάντερ Ροντσένκο (1891 – 1956), θα κάνει την ίδια την Leica φωτογραφικό θέμα. Ο Ρόμπερτ Κάπα ως πολεμικός ανταποκριτής καταφέρνει να αποθανατίσει τον Λέον Τρότσκι το 1932 σε ομιλία του στους Δανούς φοιτητές.
Έτσι λοιπόν, η Leica εδραίωσε την φήμη της στα χέρια πολλών φωτογράφων και έγινε μύθος εξ’ αιτίας του αποτελέσματος που επέφερε στο έργο τους. Είναι η πλέον λιτή κάμερα, που το σώμα της φέρει τα αυστηρώς απαραίτητα, συμπυκνώνοντας την ευφυΐα των κατασκευαστών της, την ποιότητα των υλικών, την αυθεντικότητα και την μέγιστη αποτελεσματικότητα.
Μια χειροκίνητη φωτογραφική μηχανή με “μηδενική νοημοσύνη”, αφού όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι άνθρωποι της Leica, όλη την νοημοσύνη την φέρει ο φωτογράφος. Κάθε φωτογραφική μηχανή Leica θεωρείται σχεδόν “μοναδικό κομμάτι”, καθώς κάθε μέρος της συντίθεται με το χέρι, με την χαρακτηριστική γερμανική ακρίβεια. Ένας λεπτομερής έλεγχος για κάθε μηχανή ξεχωριστά, δίνει την εγγύηση άψογης χρήσης στα χέρια του φωτογράφου.
Με μια Leica αφήνεται άπλετα “ωφέλιμος χώρος” για το ανθρώπινο μυαλό και έτσι μένει στον φωτογράφο όλη η διαδικασία της μετατροπής μιας απλής καθημερινής εικόνας σε ένα έργο τέχνης.
Η μεγάλη ανταμοιβή της Leica είναι ο μύθος που της πρόσφεραν με το έργο τους μεγάλοι φωτογράφοι, όπως οι Αντρέ Κερτέζ, Ανρί Καρτιέ Μπρεσσόν, Ρόμπερτ Φράνκ, Ουίλιαμ Κλάιν, Έρνστ Χάας κ.α., συστήνοντας την σε μας σαν “ένα μηχάνημα με ψυχή”.
Ίσως τελικά η Leica να είναι αυτό που κάποτε είπε ο Μπρεσόν: «Μπορεί να είναι ένα μεγάλο παθιασμένο φιλί, μπορεί επίσης να είναι η εκπυρσοκρότηση ενός ρεβόλβερ, μπορεί να είναι ο καναπές του ψυχαναλυτή. Μπορείς να κάμεις τόσα πράγματα με μια Leica.»

Σημ: Το όνομα Leica προέρχεται από τις πρώτες συλλαβές των λέξεων Leitz Camera.