Φωτογραφικές στιγμές στην ιστορία – Η ανακοίνωση του θανάτου, του μεγάλου πνευματικού ηγέτη και κήρυκα της μη βίας, Mahatma Gandhi, από τον Nehru (Ινδία, 30 Ιανουαρίου 1948)
Ο διάσημος φωτογράφος Henri Cartier – Bresson, αποτυπώνει με τον φακό του μια συναισθηματικά φορτισμένη σκηνή για το έθνος της Ινδίας, την στιγμή που ο πρωθυπουργός της Ινδίας Nehru, ανακοινώνει στο συγκεντρωμένο πλήθος, ότι ο Gandhi είναι νεκρός.
Μια σειρά από γεγονότα, οδήγησαν στο να είναι ο Henri Cartier-Bresson ο μοναδικός φωτογράφος που κατέγραψε τις τελευταίες στιγμές του Gandhi, και στην συνέχεια την στιγμή της ανακοίνωσης του θανάτου.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή (και λίγο από το τέλος):
”Φίλοι και σύντροφοι, το φως έφυγε από την ζωή μας και υπάρχει σκοτάδι παντού’’, έτσι ξεκινά η ανακοίνωση του θανάτου του Mahatma Gandhi, από τον πρωθυπουργό Jawaharlal Nehru, εκφωνώντας έναν από τους σημαντικότερους λόγους στην ιστορία, στις 30 Ιανουαρίου του 1948.
Λίγους μήνες νωρίτερα, τον Σεπτέμβριο του 1947, ο Henri Cartier-Bresson φτάνει στην Ινδία για να καταγράψει την πορεία της ανεξαρτησίας της χώρας από την βρετανική κυριαρχία. Έχει, βέβαια, αργήσει ένα μήνα, γιατί οι Βρετανοί έχουν αποχωρήσει από τις 15 Αυγούστου, η χώρα όμως συνεχίζει να βρίσκεται σε κατάσταση αναβρασμού και συγκρούσεων, οι απώλειες μετρούν 500.000 ζωές, οπότε έχει να φωτογραφίσει πολλά ακόμα.
Στις 30 Ιανουαρίου του 1948, ο Henri Cartier – Bresson, λόγω της στενής φιλίας που έχει η γυναίκα του, Ratna Mohini, με μια από τις αδελφές του Nehru, προσκλήθηκε για να συναντήσει και να φωτογραφίσει τον Gandhi. Η συνάντηση διαρκεί μισή ώρα και οι φωτογραφίες που προκύπτουν, είναι οι τελευταίες που δείχνουν τον Gandhi ζωντανό. Εικοσιπέντε λεπτά αργότερα, από την αποχώρηση του Bresson, ο Gandhi δολοφονείται από φανατικό ομόθρησκό του.
Εκείνο το βράδυ, ο φανερά σοκαρισμένος πρωθυπουργός της Ινδίας, Nehru θα ανακοινώσει το θάνατο του Gandhi στο πλήθος που βρίσκεται έξω από το σπίτι του.
Ο Bresson βρίσκεται και αυτός εκεί, έχει μπροστά του, όμως, μια πολύ δύσκολη φωτογραφία να τραβήξει, ειδικά για έναν φωτογράφο που δεν χρησιμοποιεί ποτέ φλας. Την τραβά κρατώντας την αναπνοή του. Ένας αγωνιώδης όχλος, το πρόσωπο του Nehru θολωμένο, το πρόσωπο του άγγλου αξιωματικού, δίπλα στον Nehru, μισοφωτισμένο και εφιαλτικά φώτα από διάφορες κατευθύνσεις, αποτυπώνονται με την Leica του φωτογράφου.
Μια φωτογραφία, που αντανακλά μια στιγμή που δύσκολα μπορεί να συλλάβει ο νους μας, έχει δημιουργηθεί.
Πηγή: Magnum: Fifty Years at the Front Line of History: Fifty Years at the Front Line of History – The Story of the Legendary Photo Agency – Russell Miller
